Typisch voor burnout is dat het een aandoening betreft die specifiek werk-gerelateerd is en een behoorlijke impact heeft op iemands loopbaan.
Er zijn een aantal gekende werkgerelateerde oorzaken:
Stress; werkdruk, sociale spanning/conflcit, fysieke – en emotionele belasting.
Frustratie; te weinig waardering, autonomie, afwisseling, zeggingsmacht….
Angst; onzekerheid, onwetendheid
Hiernaast biedt het BPS-model nog een andere kijk op dit fenomeen:
MisMatch
Met BPS gaan we voortdurend na in hoeverre de intrinsieke motivatie (professionele persoonlijkheid) aansluit bij de inspanningen die een functie vergt (functievereisten). De referentieprofielen die we creëren weerspiegelen dit, maar evengoed het absenteïsme-onderzoek bij Securitas (http://www.basicprofile.com/nl/index.php/frustratie-en-werk/)waaruit duidelijk blijkt dat indien er een mismatch is tussen intrinsieke motivatie en functievereisten, de
kansen op (grijs) verzuim sterk stijgen.
Uiteraard worden we vaak geconfronteerd met een ‘mismatch’ tussen intrinsieke motivatie en functievereisten. Demotivatie en (grijs) verzuim gevolgd door ontslag (zelf nemend of krijgend) of functieverandering, zijn de reguliere uitkomsten van een dergelijke mismatch.
No Escape
Bij burnout evenwel, bleken zelf ontslag nemen of functieverandering geen ‘realistische’ opties. Deze mensen voelden zich om allerlei redenen, van werkethiek over loyaliteit tot ‘enige job die ik ken’, verplicht om verder te ploeteren en zagen geen uitwegmogelijkheid ondanks eventueel gebrek aan waardering.
Opvallend bij de gekende risicogroepen (tandarts, huisarts, verpleegkundige, lerarenkorps…) is dat deze mensen bij aanvang van hun job een enorme investering hebben gedaan (lange studies, dure infrastructuur) en/of met een zekere ‘roeping’ hun loopbaan gestart zijn.
Een jonge tandarst die zich in de schulden steekt na jaren van studie, kan niet zomaar beslissen om van job te veranderen en een idealistische leerkracht die onderwijs als roeping ziet maar op een onhandelbare klas stuit of versmacht wordt door regelgeving, legt er niet zomaar het bijltje bij neer… Beide groepen zitten gevangen in een ‘psycho-economische fuik’ waaruit ontsnappen op dat moment onmogelijk lijkt.
Het ‘No Escape’-gevoel weerspiegelt zich voorts in het feit dat een aantal mensen het roer 180° durven draaien en toch een uitweg vinden na de ‘loutering’ van burnout…
Kortom, een aanzienlijk aantal burnouts vloeien voort uit:
MisMatch+NoEscape=Burnout
Indien er een stevige werkethiek is of een grote investering, maar een mismatch tussen professionele persoonlijkheid en jobinhoud (om welke redenen dan ook) EN de betrokken persoon ziet voor zichzelf geen vluchtmogelijkheden dan zal deze persoon vroeg of laat wellicht op een burnout botsen.
Stevige werkethiek: ambitie, perfectionisme, roeping, werkverslaving, plichtbewustheid
Grote investering: langdurige studie, schuldenberg, langdurige loyauteit
Mismatch: natuurlijke voorkeuren en affiniteiten komen onvoldoende aan bod in de functie
waardoor heel veel tegennatuurlijk gedrag vereist is
No Escape: mensen voelen zich gevangen in hun professionele activiteit omwille van
economische of psychologische redenen (angst, falen, imago…).
Dit proces wordt versneld indien er nauwelijks waardering is (afgewogen tegen eigen selfesteem) voor het gepresteerde werk: weinig erkenning, weinig aanzien, weinig beloning…
Moraal van het verhaal: hoe beter de intrinsieke motivatie aansluit bij de functievereisten, hoe lager
de kans op een burnout.
Voor meer informatie kan je terecht op http://www.basicprofile.com/nl/ of mag je ons altijd een berichtje sturen!
